เหตุที่ตรัสชาดก
อุบาสกผู้หนึ่งถวายทานแด่พระสงฆ์ มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นประมุขตลอด ๗ วัน เมื่อพระพุทธองค์ทรงกระทำอนุโมทนาแล้ว จึงทรงนำเรื่องในอดีตมาตรัสเล่าว่า
เนื้อเรื่อง
ครั้งนั้น บุตรของพราหมณ์ที่มีทรัพย์มากชื่อ อกิตติ เมื่อพ่อแม่ตายลง เกิดความเบื่อหน่ายในสมบัติ จึงออกบวชและบําเพ็ญเพียร ยังฌานและอภิญญาให้บังเกิดแล้ว เป็นผู้มีความปรารถนาน้อย
ท้าวสักกะทรงคิดจะทดลองใจ จึงแปลงเป็นยาจกมาขอทาน อกิตติดาบสได้ให้ทานถึง ๓ วัน ในส่วนที่เป็นอาหารของตนทั้งหมด ท้าวสักกะจึงทรงแสดงตัวและประทานพร
ดาบสจึงขอให้ตนอย่าพบคนพาล เพราะคนพาลมีปัญญาทราม ย่อมแนะนําชักชวนในสิ่งที่ไม่ใช่ธุระ แนะนําความชั่วเป็นความดี พูดดีก็โกรธ เป็นผู้ไม่รู้วินัย
พระบรมศาสดาตรัสสรุปชาดกว่า
ท้าวสักกะในครั้งนั้นได้มาเป็นพระอนุรุทธะ
ส่วนอกิตติดาบส ในครั้ง นั้น ได้มาเป็นเราตถาคตในครั้งนี้
ที่มา: หนังสือดรรชนีธรรมฉบับมงคลสูตร
